2,210 Emergent surgical cricothyrotomy (cricothyroidotomy) หัตถการที่จำเป็นในภาวะฉุกเฉิน

พบผู้ป่วยทางเดินหายใจส่วนบนอุดกั้นเฉียบพลัน (acute upper airway obstruction) และมีภาวะหายใจล้มเหลว (acute respiratory failure) ไม่สามารถใส่ท่อช่วยหายใจได้เนื่องจากมีการบวมของ epiglottis มาก ต้องทำการผ่าตัดเปิดทางเดินหายใจแบบฉุกเฉิน จึงทบทวนเรื่องการทำ emergent surgical cricothyrotomy (cricothyroidotomy)
ขั้นตอนคือ (ในกรณีคนที่ถนัดมือขวา ส่วนผู้ที่ถนัดมือซ้ายก็ทำสลับกันนะครับ)
-ให้ผู้ป่วยนอนหงาย ทายาปฏิชีวนะที่ผิวหนัง ปูผ้า
-ยืนด้านขวาผู้ป่วย จับยึดบริเวณ larynx ไว้ด้วยนิ้วหัวแม่มือและนิ้วกลางมือซ้าย ใช้นิ้วชี้คลำหาตำแหน่ง thyroid cartilage และ cricoid cartilage โดยตำแหน่งที่อยู่ตรงกลางระหว่าง thyroid cartilage และ cricoid cartilage ก็คือ cricothyroid membrane ซึ่งเป็นตำแหน่งลงมีด
-เมื่อได้ตำแหน่งจากข้างต้นแล้ว กรีดผิวหนังในแนวยาวลงมา โดยยาว 2.5 - 3 ซม. ผ่านชั้นผิวหนัง ชั้นใต้ผิวหนัง อาจใช้ curved hemostat เพื่อแยกชั้นใต้ผิวหนัง เมื่อพบ cricothyroid membrane ใช้ปลายมีดกรีดในแนวยาวลงผ่าน cricothyroid membrane จะรับรู้ความรู้สึกได้เมื่อมีดผ่านเข้าหลอดลม อย่ากรีดให้ลึกเกิน 1.3 ซม. (1/2 นิ้ว) เพราะจะโดนหลอดอาหารที่อยู่ใต้ลงไป
-ให้ผู้ช่วยใส่ tracheal hook บริเวณรอยแผลที่กรีดทางด้านบนเพื่อดึงผิวหนังและ cricothyroid membrane ขึ้นทางด้านบน
-ขยายส่วนที่กรีดในแนวยาวโดยใช้ Trousseau dilator ด้วยมือซ้าย แล้วใส่ tracheostomy tube เข้าไปด้วยมือขวา เอา obturator ออก และใส่ท่อตัวใน ใส่ลมในบอลลูน
ที่สำคัญอีกอย่างคือใช้ท่อที่มีเส้นผ่านศูนย์ประมาณ 5-6 มม. เพราะถ้าใหญ่กว่านี้มักจะใส่ไม่เข้าครับ

เพื่อความเข้าใจมากขึ้นสามารถดูวีดีโอแสดงขั้นตอนการทำจากลิ้งค์ด้านล่างหรือจากใน youtube ก็ได้ครับ

Ref: http://emedicine.medscape.com/article/1830008-overview#aw2aab6b4
http://www.nejm.org/doi/pdf/10.1056/NEJMvcm0706755
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMvcm0706755