การทีผู้ป่วยได้ยาต้านไวัรัสไปแล้ว แต่กลับมีอาการแย่มากขึ้น ต้องอย่าลืมคิดถึง กลุ่มอาการภูมิคุ้มกันฟื้นตัว” หรือ immune reconstitution syndrome (IRS) หรือ immune reconstitution inflammatory syndrome (IRIS) ซึ่งจะต้องแยกออกยากจากการติดเชื้อฉวยโอกาสจริงๆ หรือบางครั้งอาจต้องแยกจากการแพ้ยา
จึงได้มีการคิดเกณฑ์ หรือ criteria ในการวินิจฉัย ดังนี้
1. CD4 ก่อนเริ่มยาต้านฯ ตํ่ามาก มักตํ่ากว่า 100 cells/mm3
2. CD4 ขณะที่เกิดอาการ IRS จะสูงกว่าก่อนเริ่มยาต้านฯ
3. ก่อนเริ่มยาต้านฯ คนไข้ไม่ได้รับการค้นหาโรคติดเชื้อฉวยโอกาสดีพอ หรือกำ�ลังได้รับการรักษาโรค
ติดเชื้อฉวยโอกาสอยู่ หรือได้รับการรักษาครบ หรือหายแล้ว
4. อาการต่างๆ เกิดภายหลังเริ่มยาต้านฯ 3-6 เดือนเป็นส่วนใหญ่
5. ปริมาณไวรัสในเลือดลดลงจากก่อนเริ่มยาต้านฯ เกิน 1.0 log 10
6. Tuberculin skin test ที่เดิมเคยเป็นลบจะ กลายเป็นบวก (ภูมิคุ้มกันดีขึ้น)
7. เพาะหรือตรวจหาเชื้อฉวยโอกาสอาจพบ หรือไม่พบก็ได้
8. อาการจะดีขึ้นโดยไม่ต้องหยุดยาต้านฯ และโดยการให้ corticosteroids ส่วนการรักษาโรคฉวย
โอกาสถ้ายังไม่เคยรักษามาก่อน และตรวจพบเชื้อ ก็ให้การรักษาไป แต่ถ้าเคยได้รับการรักษาครบ
แล้ว ก็ไม่ต้องให้อีก อาการ IRS ก็จะดีขึ้นได้
Ref: คู่มือพยาบาลสำหรับการปฏิบัติงานในคลินิกเอชไอวี ฉบับปรับปรุงใหม่ ปี 2553
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น