1,530. ข้อควรทราบเรื่อง desensitization และ rechallenge

-Desensitization หมายถึง กระบวนการการหลีกเลี่ยงหรือลดปฏิกิริยาการแพ้ชนิดทันที โดยการใช้สารก่อการแพ้ หรือยา ในขนาดต่ำๆ และค่อยๆ เพิ่มขนาด โดยอาจเรียกอีกชื่อว่า hyposensitization หรือ immunotherapy ได้อีกด้วย กลไกของการ desensitization ยังไม่ชัดเจน แต่เชื่อว่าการ ฉีดสารก่อการแพ้เข้าไปในร่างกายจะทำให้ร่างกายสร้าง antibody ขึ้น โดยเฉพาะยาที่ผ่านทาง IgG ซึ่งจะทำหน้าที่เป็น blocking antibody เมื่อมีสารก่อการแพ้เข้ามาในร่างกาย IgG antibody จะเข้าไปจับกับสารก่อการแพ้ก่อน ทำให้สารก่อการแพ้ไม่ไปจับกับ IgE ที่อยู่บน mast cell จึงทำให้ไม่ปล่อย mediator เช่น histamine ออกมาได้ มักจะทำในผู้ป่วยที่มีความจำเป็นต้องใช้ยาตัวที่แพ้ ไม่มีทางเลือกอื่น
การทำ desensitization ควรทำในโรงพยาบาลที่มีความพร้อมในการช่วยชีวิตผู้ป่วย การให้ยา premedication ด้วย antihistamine หรือ corticosteroid ไม่มีประโยชน์เพราะยาดังกล่าวจะไปบดบังอาการแพ้ยาที่จะเกิดในระยะแรกของการแพ้ และยังทำให้ผลการแพ้ยาที่ลดลงของผู้ป่วยเชื่อถือไม่ได้
-ส่วน rechallenge จากการสืบค้นพบว่ามีการเขียนรายละเอียดน้อยกว่าเรื่องการทำ  desensitization และมักไม่กล่าวถึงเรื่องของระบบภูมิคุ้มกัน และขนาดยาที่ใช้ในการ rechallenge จะสูงกว่าและถึงขนาดที่ต้องการเร็วกว่า โดยอาจทำในกรณีที่ได้ยาหลายอย่างพร้อมกันแล้วเกิดผลข้างเคียงที่ไม่รุนแรงหนัก เพื่อเป็นการประเมินดูด้วยว่าเกิดจากการแพ้ยาตัวใด หรือทราบว่าน่าจะแพ้ยาตัวใดแต่อาการไม่ค่อยรุนแรง ส่วนถ้าเราทราบว่าแพ้ยาตัวใดชัดเจนและอาการค่อนข้างรุนแรงการเลือกวิธีการ desensitization น่าจะปลอดภัยกว่า

Ref:

http://www.pha.nu.ac.th/dis/forum_posts.asp?TID=186

http://thaiwonders.com/pharma/images/fbfiles/files/_____________________skin_test_____desensitization.pdf

Management of reactions to tuberculosis drugsg การจัดการอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาต้านวัณโรค