1,491. ข้อควรทราบในการวินิจฉัยภาวะตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (acute pancreatitis)

การวินิจฉัยภาวะตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน (acute pancreatitis) ประกอบด้วยการมีอย่างน้อย 2 ข้อดังนี้
1. อาการปวดท้องที่มีลักษณะเข้าได้กับภาวะตับอ่อนอักเสบเฉียบพลัน
2. มีการเพิ่มขึ้นของ amylase และ/หรือ lipase ตั้งแต่สามเท่าขึ้นไป
3. ยืนยันด้วยการตรวจด้าน imaging โดยอาจใช้อัลตร้าซาวด์ เอกซเรย์คอมพิวเตอร์หรือเอกซเรย์แม่เหล็กไฟฟ้า
-แม้ว่าเอนไซม์ทั้งสองค่าจะสูงกว่า 3 เท่าของค่าปกติแต่ก็ต้องตรวจเพื่อแยกโรคบางอย่างที่อาจเกิดเช่นนี้ได้ด้วย เช่น โรคในช่องท้อง ได้แก่ gut perforation, ischemia, infarction และการมี renal failure
-ส่วนสาเหตุอื่นๆ ที่ทำให้มีการเพิ่มของ amylase มีอีกมากต้องพิจารณาเรื่องนี้ด้วย
-Amylase จะปกติได้ในผู้ป่วยที่ติดสุราเรื้อรัง โดยเฉพาะถ้าเคยมี alcoholic pancreatitis มาก่อน
-การตรวจด้าน imaging นอกจากช่วยยืนยันการวินิจฉัยแล้วยังช่วยบอกสาเหตุรวมทั้งภาวะแทรกซ้อนได้ด้วย
-Lipase มีความจำเพาะกว่า amylase เนื่องจากมีสภาวะหรือโรคที่ทำให้ lipase สูงขึ้นน้อยกว่า amylase
-Amylase จะสูงขึ้นที่ 2 - 12 ชม. และจะสู่ปกติ 3-7 วัน
 Lipase จะสูงขึ้นที่ 4 - 8 ชม. และจะกลับสู่ปกติ 7-14 วัน
-มีการตรวจที่มีความจำเพาะกว่า เช่น trypsinogen activation peptide และ trypsinogen แต่ยังไม่สามารทำได้โดยทั่วไป
-มีการกล่าวถึงการตรวจ amylase ในปัสสาวะว่าจะสูงขึ้นแต่ไม่ค่อยกล่าวถึงในการนำมาใช้เพื่อการวินิจฉัย

Ref: 
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMcp054958
http://www.aafp.org/afp/2007/0515/p1513.html
http://www.merckmanuals.com/professional/gastrointestinal_disorders/pancreatitis/acute_pancreatitis.html
Harrison's Principles of Internal Medicine 18 th Edition