ในการปฏิบัติงานจะเห็นว่าเราส่งตรวจและใช้ประโยชน์จากค่า Reticulocyte count กันน้อย งั้นลองมาทบทวนอีกครั้งนะครับ...
Reticulocyte count เป็นค่าที่ใช้แสดงอัตราการสร้างเม็ดเลือดแดง โดยคิดเป็นร้อยละของ Rbc ค่าปกติ คือ 0.5-2.5% ในปี พ.ศ. 2541 นวพรรณและคณะได้ทำการศึกษาค่าอ้างอิงมาตรฐานในคนไทยจำนวน 200 คน โดยใช้เครื่องมืออัตโนมัติ ได้ค่าอ้างอิง Reticulocyte count มาตรฐานใน คนไทยเท่ากับ 0.6-2.4% หรือค่านับสัมบูรณ์เท่ากับ 37.15-144.75 X103/mL โดยทั่วไปค่า Reticulocyte count ที่สูงขึ้นในภาวะโลหิตจางแสดงว่าไขกระดูก
ยังมีประสิทธิภาพในการทำงานที่ดี เช่น ภาวะโลหิตจางที่เกิดจากการแตกทำลายของเม็ดเลือด ภาวะโลหิตจางที่เกิดจากการเสียเลือด เป็นต้น ส่วนค่า
Reticulocyte count ต่ำลง พบได้ในภาวะที่ไขกระดูกมีประสิทธิภาพในการทำงานต่ำลง เช่น ภาวะโลหิตจางที่เกิดจากการขาดเหล็กในการสร้างเม็ดเลือดแดง ภาวะโลหิตจาง aplastic anemia เป็นต้น คำนวณได้จากสูตร
Ret count (%) = (Ret/Rbc+Ret) X 100
Reticulocyte count อาจสูงขึ้นเนื่องจากมีจำนวน Reticulocyte สูงขึ้นจริง หรือจากการที่มี mature Rbc ลดลง จึงต้องมีการแก้ไขโดยการใช้ค่า corrected reticulocyte count ซึ่งเกิดจากการคูณค่า Reticulocyte count (%) ด้วย Hct ของผู้ป่วย/Hct ปกติ โดยสูตรคำนวณ
Corrected ret count = Ret count (%) X (Patient's Hct/45%)
อย่างไรก็ตามค่าที่นิยมใช้ กลับเป็นค่า Reticulocyte Production Index (RPI) ซึ่งจะบอกการสร้างเม็ดเลือดแดงในไขกระดูกเป็นจำนวนกี่เท่าของภาวะปกติ โดยการหารค่า corrected Reticulocyte count ด้วย maturation time คือ ระยะเวลาที่ Reticulocyte ใช้ในการเจริญเติบโตเป็นเซลล์ตัวแก่ ซึ่งปกตินาน 1 วัน สูตรคำนวณ คือ
RPI = Corrected reticulocyte count/maturation time
อย่างไรก็ตามเมื่อ Hct ลดลง maturation time นี้จะนานขึ้น เช่น Hct 15% จะมี maturation time เท่ากับ 2.5-3 วัน และเพื่อให้ง่ายต่อการจดจำจึงอนุโลม ให้ใช้ 2 วัน ในสูตรคำนวณดังนี้
RPI = Corrected reticulocyte count/2
หมายเหตุ maturation time เมื่อ Hct = 45% คือ 1 วัน
maturation time เมื่อ Hct = 35% คือ 1 1/2 วัน
maturation time เมื่อ Hct = 25% คือ 2 วัน
maturation time เมื่อ Hct = 15% คือ 3 วัน
ข้อมูลจาก: http://www.cai.md.chula.ac.th/lesson/lesson4403-6/content/story04.html
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น