Peptic ulcer with history (clinical features)
ประวัติอาการปวดท้องสามารถนำมาแยกสาเหตุของแผลในกระเพาะอาหารและลำใส้เล็กส่วนต้น รวมถึงทำให้ทราบถึงการมีภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ได้ ซึ่งเราสามารถนำไปใช้ในเวชปฎิบัติได้ จึงทบทวนจาก Harrison's Principles of Internal Medicine 17 th Edition ได้ดังนี้ครับ
อาการปวดท้องเป็นอาการที่พบได้บ่อยของความผิดปกติในระบบกระเพาะและลำไส้ รวมถึงแผลในลำไส้เล็กส่วนต้น(DU) และแผลในกระเพาะอาหาร (GU) แต่เป็นการยากที่จะบอกว่าเป็นอะไรอย่างหนึ่งอย่างใดแน่ ๆ, มีถึง 10% ของผู้ป่วยที่มีแผลจากการใช้ NSAID จะมาด้วยภาวะแทรกซ้อนได้แก่ การมีเลือดออก แผลทะลุ การอุดตัน โดยไม่มีอาการนำอย่างอื่นมาก่อน
อาการปวดท้องใต้ลิ้นปี่ โดยมีลักษณะแสบหรือเหมือนถูกกัดแทะซึ่งสามารถเกิดได้ทั้งใน DU และ GU, อาการปวดอาจจะไม่สามารถบอกตำแหน่งที่ปวดได้ชัดเจน อาจปวดหรือมีความรู้สึกเหมือนหิวอาหาร ลักษณะเจ็บที่บ่งบอกว่าน่าจะเป็น DU คืออาการปวดจะเป็น 90 นาทีถึง 3 ชม.หลังรับประทานอาหาร และมักจะดีขึ้นได้ด้วยการรับประทานยาเคลือบกระเพาะหรือรับประทานอาหาร ผู้ป่วยอาจตื่นช่วงเที่ยงคืนถึงตีสาม อันเนื่องจากอาการปวด
โดยพบว่าสองในสามของผู้ป่วย DU จะมีลักษณะดังกล่าว แต่โชคไม่ดีที่อาการดังกล่าวสามารถพบได้หนึ่งในสามของผู้ป่วยที่มีอาการ dyspepsia ชนิดไม่มีแผล ส่วน GU จะมีอาการแตกต่างจาก DU โดยอาการปวดจะถูกกระตุ้นจากอาหาร คลื่นใส้อาเจียนและน้ำหนักลดพบจะมากกว่า ซึ่งการส่องกล้องตรวจจะพบแผลน้อยกว่า 30% ในผู้ป่วยที่มีปัญหา dyspepsia
กลไกของการปวดท้องในผู้ป่วยที่มีแผลยังไม่ทราบชัดเจน มีหลายๆ เหตุผลที่อาจจะอธิบาย ได้แก่ การที่กรดกระตุ้นตัวรับทางเคมีในลำไส้เล็กส่วนต้น, มีการเพิ่มความไวของลำไส้เล็กส่วนต้นต่อ bile acids และ pepsin หรือเปลี่ยนแปลงการทำงานเคลื่อนไหวของกระเพาะและลำไส้เล็กส่วนต้น
ความแตกต่างของความรุนแรงและการกระจายของอาการปวดท้องรวมทั้งจุดเริ่มของอาการอื่นๆ ที่สัมพันธ์กับอาการปวดท้อง เช่น คลื่นใส้และ/หรืออาเจียน จะบ่งถึงภาวะแทรกซ้อนจากการมีแผล, Dyspepsia ที่มีอาการคงที่โดยไม่ดีขึ้นด้วยการให้อาหารหรือยาเคลือบกระเพาะ หรือการมีการปวดร้าวไปหลังบ่งชี้ถึงแผลที่ลึกมากขึ้นหรือโรคของตับอ่อน อาการปวดขึ้นมาอย่างกะทันหันมักบ่งชี้ว่ามีการทะลุเกิดขึ้น อาการที่แย่ขึ้นจากการรับประทานอาหาร คลื่นใส้และอาเจียนจากอาหารที่ไม่ย่อยจะสงสัยการมีบริเวณส่วนปลายทางออกของกระเพาะที่ต่อกับลำใส้เล็กส่วนต้นอุดตัน การที่อุจจาระมีลักษณะคล้ายน้ำมันดินหรือสีกาแฟบ่งบอกถึงการมีเลือดออก
Ref: Harrison's Principles of Internal Medicine 17 th Edition
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น