วันศุกร์ที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2553

704. ตีนเป็ดน้ำ/Cerbara/Suicide Tree

ชาย 40 ปี รับประทานผลของต้นไม้นี้แล้วเกิดอาการอาเจียน หัวใจเต้นผิดจังหวะหัวใจเต้นช้าอย่างรุนแรง คิดว่าต้นไม้นี้คือ

ตีนเป็ดน้ำ Cerbara, also known as 'Suicide Tree' is plant
ไม่ได้เป็นแค่ไม้ประดับ หรือเป็นไม้พิษ ในความเป็นสมุนไพรก็มี สรรพคุณมากมายสารพัด เรียกว่า ใช้ได้ทุกส่วนเลยทีเดียว แต่ละท้องถิ่นเรียกชื่อของมันต่างกันไปจะเรียก ตีนเป็ด ( เฉยๆ ) ตีนเป็ดทะเล ตุ่ม สั่งลา มะตะกอ หรืออะไรก็แล้วแต่ ชื่อวิทยาศาสตร์ที่เ้ข้าใจตรงกัน คือ Cerbera odollum Gaerth. อยู่ในวงศ์ Apocynaceae บ้านเราพบตามชายหาด ริมน้ำ คลอง ห้วย ต่างๆ รวมทั้งแถบน้ำกร่อยด้วย ตีนเป็ดน้ำเป็นไม้ยืนต้น ผลัดใบ ขนาดสูง 3 - 8 เมตร ลำต้นแตกกิ่งต่ำๆ ใบเป็นรูปหอกแกมไข่กลับ ดอกเกิดตามปลายกิ่ง มีกลีบ 5 กลีบเชื่อมติดกันเป็นหลอด เวลาดอกบาน จะมีกลิ่นหอม ผลค่อนข้างกลมรี สีเขียวอ่อน เปลี่ยนเป็นสีม่วงตอนแก่จัด ออกดอก ออกผลเกือบ ตลอดทั้งปี ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดซึ่งฝังอยู่ในช่องที่มีเมือกของเนื้อ ปกติเขาจะใช้เปลือกเป็นยาถ่าย
ส่วนของผลและเมล็ดมีความเป็นพิษสูง
สรรพคุณอื่นๆ ที่มี คือ แก้ลม แก้อาเจียน เปลือกต้นเป็นยาถ่าย แก้นิ่ว แก้บิด ขับพยาธิ แก้ไข้ แก้หวัด หลอดลมอักเสบ สมานลำไส้ ส่วนแก่นมีรสเฝื่อน แก้อัมพาตทำให้อาเจียน แก้ริดสีดวงทวาร โลหิตพิการ ขณะเดียวกันก็มีฤทธิ์ต่อหัวใจ อาจเป็นได้ทั้งยาบำรุงหัวใจ หรือ ให้ผลตรงกันข้าม และัยังเป็นยาถ่ายทำให้แท้งได้ บางคนก็เอาไปใช้เบื่อปลา นอกจาก ที่ว่ามายังสามารถนำไปผลิตน้ำสกัดชีวภาพที่ออกฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียกอีกด้วย medication
เพิ่มเติม: ตีนเป็ดน้ำมีสารที่มีฤทธิ์ต่อหัวใจเรียกว่า “คาร์เบอริน” (cerberin) เป็นตัวยาโครงสร้างเดียวกับที่ใช้ในยากระตุ้นหัวใจ

3 ความคิดเห็น:

  1. ไม่ระบุชื่อ11/8/53 22:26

    สาร Cerberin ทำงานโดยการบล็อกไม่ให้แคลเซียมถูกดูดซึมเข้าสู่กล้ามเนื้อหัวใจ จึงทำให้ขัดขวางการเต้นของหัวใจ ชีพจรเต้นช้าหรือไม่สม่ำเสมอ ความดันโลหิตลด และตายเนื่องจาก ventricular fibrillation
    การรักษา
    1. ทำให้อาเจียน แล้วให้กิน activated charcoal
    2. เช็คระดับโปแตสเซี่ยมและแมกนีเซียมในเลือดทุก ชม. ห้ามใช้ epinephrine หรือสารกระตุ้นอื่น ๆ เพราะอาจเร่งให้เกิด ventricular fibrillation
    3. ถ้ามี hypokalemia และไตปกติให้ผู้ป่วยดื่ม K C I 5 g ละลายในน้ำผลไม้ หรือให้ 20 meq. ใน 5% dextrose จำนวน 5 ml. อย่างช้าๆ ในอัตราเร็วไม่เกิน 0.4 meq./min การให้โปตัสเซี่ยมจะหยุดเมื่อระดับโปแตสเซี่ยมในเลือดสูงถึง 5 meq./L. แต่ถ้ามี complete heart block ห้ามให้โปแตสเซี่ยม
    4. ถ้า hypokalemia ให้กิน Kayexalate 20 กรัม แล้วให้ insulin 10 unit ในน้ำ 5% dextrose อาจต้องทำ hemodialysis
    5. ให้ phenytion เพิ่มการ metabolium และ Lidocain เพื่อควบคุมอัตราเต้นของหัวใจ ถ้าใช้วิธีใดวิธีหนึ่งในข้อ 4 หรือ 5 ไม่ได้ผล
    6. ให้กิน Cholestyramine เพื่อลดการดูดซึมของสารพิษ
    7. ฉีด Atropine 0.05 มก./กก. เพิ่มอัตราการเต้นของหัวใจเมื่อมี digitalis block
    ## ไม่มีวิธีการทดสอบความเป็นพิษ ##

    ตอบลบ
  2. ไม่ระบุชื่อ11/8/53 22:36

    แก้ไขข้อ 5 บรรทัดที่ 2 เป็น -> ใช้วิธีใดวิธีหนึ่งในข้อ 3 หรือ 4 ไม่ได้ผล

    ตอบลบ
  3. ขอบคุณมากครับ/Phimaimedicine

    ตอบลบ