687. Alfa-fetoprotein (AFP) in hepatocellular carcinoma

ชาย 66 ปี แน่นท้อง อ่อนเพลีย มากกว่า 1 เดือน, U/S: multiple hyperechoic mass vary in size of both lobe liver, ผลเลือดเป็นดังนี้ จะแปลผลค่า AFP ว่าอย่างไร จะต้องทำอย่างไรต่อ

AFP: 6,547 IU/ml

การแปลผลพิจารณาดังนี้
1. ถ้าลักษณะก้อนมี arterial hypervascularization และขนาดมากกว่า 2 cm จาก 2 วิธีได้แก่ US, CT และ/หรือ MRI และมี AFP มากกว่า 400 ng/mL สามารถวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งตับ (diagnosis of HCC) โดย ไม่ต้องตรวจชิ้นเนื้อตับ
2. ถ้า US พบก้อนมีขนาด 1-2 cm ให้สงสัยว่าเป็นมะเร็งตับ (probable HCC diagnosis) ให้ตรวจ ยืนยันโดยการตรวจ CT และ/หรือ MRI และดูค่า AFP ดังข้อ 1 หรือตรวจชิ้นเนื้อตับ แนะนำผ่าตัดresection ออกไปเลย
3. ถ้าก้อนขนาดเล็กกว่า 1 เซนติเมตร ซึ่งการตรวจชิ้นเนื้อทำได้ยาก ให้ทำ US และ AFP ซ้ำทุก 3 เดือน ถ้าก้อนขนาดใหญ่ขึ้นหรือมีค่า AFP สูงขึ้นถือว่าเป็น highly probable HCC diagnosis ให้ตรวจเพิ่มเติมดังข้อ 2

เพิ่มเติม: การตรวจเลือดหาค่า alfa-fetoprotein (AFP) ร่วมกับการทำ ultrasonography (US)
-Alfa-fetoprotein (AFP) ในการตรวจคัดกรองมะเร็งตับในผู้ป่วย chronic hepatitis มี sensitivity และ specificity ค่อนข้างต่ำ โดยมีsensitivity 39-64 %, specificity 76-91 % และมี positive predictive value 9-32 % จึงต้องใช้การตรวจวิธีอื่นๆร่วมด้วย
-Alfa-fetoprotein (AFP) มีค่าปกติ 10-20 ng/ml และค่าที่ใช้วินิจฉัยมะเร็งตับถ้ามากกว่า 400 ng/ml ค่า cut-off level มีตั้งแต่20-100 ng/ml แต่ยังไม่มีค่าที่เหมาะสมจะใช้เป็นเกณฑ์ตัดสินว่าความผิดปกติระดับใดต้องได้รับการตรวจเพิ่มเติม อย่างไรก็ตามหากพบว่าระดับ alfa-fetoprotein (AFP) มากกว่า100 ng/ml สมควรได้รับการตรวจทางรังสีวิทยาเพิ่มเติม
-Ultrasonography (US) มีsensitivity 71-78 % specificity 93 % และมี positive predictive value 14-73 %

http://www.dmsc.moph.go.th/itc/mis/doc2/research/Hepatocellular%20carcinoma.pdf