331. Hemoptysis management

หญิง 68 ปี Old pulmonary TB ไอเป็นเลือดเป็นเป็นๆ หาย มาบ่อย ๆ[ non massive], CXR เป็นดังนี้ มีแนวทางการดูแลอย่างไร


Review ดูข้อมูลของการดูแลผู้ป่วยไอเป็นเลือดมักมาจากต่างประเทศและไม่ได้เน้นในสาเหตุใดสาเหตุหนึ่งแต่มักกล่าวโดยรวม
จุดประสงค์มี 3 ประการคือ 1.การหยุดเลือด 2.ป้องการการสูดสำลัก และ 3.รักษาโรคที่เป็นสาเหตุ, ในสภาวะที่มีความเสี่ยงสูงหรือฉุกเฉินใช้หลัก A,B,C เป็นแนวทางในการดูแลรักษา ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักมาด้วยเลือดออกไม่มากโดยเป็นแบบแบบฉับพลันเนื่องจากหลอดลมอักเสบ ในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงน้อยและ CXR ปกติสามารถให้การรักษาแบบผู้ป่วยนอกได้โดยการติดตามใกล้ชิดและการให้ยาปฎิชีวนะโดยการรับประทานที่เหมาะสมตามข้อบ่งชี้ ถ้าเลือดยังออกเรื่อยๆและไม่สามารถหาสาเหคุได้อาจส่งต่อหรือส่งปรึกษา

การพบก้อนจาก CXR หรือ CXR ปกติแต่มีปัจจัยเสี่ยงของการเกิดมะเร็ง และผู้ป่วยที่มีเลือดออกซ้ำควรทำการส่องกล้อง(bronchoscop) ส่วน HRCT มีข้อบ่งชี้ในกรณีที่การตรวจเสมหะและการส่องกล้องไม่สามารถให้การวินิจฉัยได้ รวมทั้ง CXR มีรอยโรคที่ส่วนปลายหรือในส่วนของเนื้อปอดที่ไม่สามารส่องกล้องถึงได้
ถ้าเป็น Massive hemoptysis: อัตราการเสียชีวิตขึ้นอยู่กับอัตราการที่เลือดออกและสาเหตุ โดยถ้ามากกว่า 1,000 ซีซี ใน24 ชม. โดยจะมีโอกาสเสียชีวิตถึง 80% ดังนั้นจึงต้องให้การดูแลอย่างใกล้ชิดเร่งด่วนรวมทั้งการส่งปรึกษา ถ้าเลือดออกมากและเสี่ยงต่อการเสียชีวิตสูงการตรวจวินิจฉัยควรทำควบคู่ไปกลับการรักษา ให้การดูแลทางเดินหายใจ เพราะสาเหตุหลักของการเสียชีวิตมาจากภาวะขาดอากาศ ไม่ใช่จากการเสียเลือด การให้ออกซิเจนและสารน้ำเป็นสิ่งที่สำคัญ รวมทั้งอาจต้องปรึกษาศัลยแพทย์ทรวงอกเพื่อผ่าตัดช่วยเหลือ.
จะเห็นได้ว่าถ้าเลือดออกมาก ๆ โอกาศเสียชีวิตสูงมาก ไม่มียาที่เป็นการรักษาหลัก แต่การรรักษาจะเป็นการผ่าตัดแก้ไขเป็นหลัก

Ref: http://www.aafp.org/afp/2005/1001/p1253.html