วันจันทร์ที่ 21 ธันวาคม พ.ศ. 2552

229. Orofacial/tardive dyskinesia dueto antipsychotic drug

ชาย 71 ปี underlying DM with psychosis with depression [ psychosis + depression รับประทาน haloperidolและ benzhexol, amitripyline ]ปากเคลื่อนไหวผิดปกติมาหลายเดือน ขอ Dx, Cause, Rx.


Orofacial dyskinesia ซึ่งเป็นลักษณะหนึ่งของ tardive dyskinesia โดยจะเป็นการเคลื่อนไหวนอกอำนาจจิตใจมีลักษณะเกิดซ้ำๆที่ปากและใบหน้า เป็นการเคลื่นไหวแบบไม่มีวัตถุประสงค์และมักเป็นแบบ irreversible ซึ่งอาจประกอบไปด้วย
-jaw movements (up and down or laterally)
-chewing (cheek, tongue, or nothing at all)
-grimacing
-worm-like tongue motion inside the mouth
-sudden protrusion of the tongue
-lip smacking
-lip pursing
-rapid blinking

มักเกิดในผู้สูงอายุที่ได้ยารักษาจิตเวชนานนานๆ กลุ่ม phenothiazine และ butyrophenone เพราะมีผลให้เกิดความไม่สมดุลย์ของสารโดปามีนในสมอง แก้ไขโดยลดหรือเปลี่ยนยา (ในที่นี้ผู้ป่วยได้รับ haloperidol ซึ่งเป็นยาในกลุ่ม butyrophenone) ส่วน benzhexol [Trihexyphenidyl] ใช้รักษา drug induced extrapyramidal reactions ได้แต่ยกเว้น tardive dyskinesia ที่อาจจะไม่ได้ผลและตัวยามีฤทธิ์ anticholinergic อาจกลับทำให้โรคแย่มากขึ้นด้วย

2 ความคิดเห็น:

  1. อาการ dyskinesia ที่เกิดจากยาไง เรียกว่า extrapyramidal side effect ที่พบบ่อยๆก็ใน parkinson ที่ได้ levodopa นานๆ

    แต่พบว่ามียาอีกเป็นกะบุงเลยที่ทำให้เกิด อาการ tardive dyskinesia อย่างนี้ได้

    โดยเฉพาะในคนนี้ ยาทั้ง 3 ตัวนี่ induce TD ได้หมดเลยนะ โดยเฉพาะ hadol นี่ใช้นานๆแล้วไม่ปรับ dose ลงตามอาการ อาจเกิดได้มากนะ

    การรักษา คงต้องเปลี่ยนไปใช้ atypical neuroleptic drug ตัวอื่นแทน เช่น clozapine ,risperidol

    clonazepam ก็ช่วยลดอาการ orofacial dyskinesia ได้ด้วยนะ

    แต่อาการ psychosis+ depression นี่คงต้องปรึกษา psychi ช่วยปรับยาแล้วล่ะมั้งนะ

    ตอบลบ
  2. extrapyramidal side effect เอ จะเพิ่มยา benz ช่วยหรือเปล่านี่

    ตอบลบ